«Ο ιδανικός δάσκαλος είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του. Κι όταν πια του διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας τον μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες».
Νίκος Καζαντζάκης
Το να είσαι καλός δάσκαλος δεν είναι απλά ένας χαρακτηρισμός που αφορά στις εις βάθος και πλάτος ακαδημαϊκές γνώσεις σου. Αντιθέτως, είναι μια έννοια πολυπαραγοντική, ειδικά στην εποχή μας που η αυθεντία του δασκάλου έχει πλέον απομυθοποιηθεί! Για να μπορείς, λοιπόν, να χαρακτηριστείς καλός δάσκαλος, πέρα από τη βαθιά γνώση του αντικειμένου σου, θα πρέπει να έχεις να επιδείξεις ισχυρές δεξιότητες στην επικοινωνία, την ομαδική εργασία, τη διαχείριση του χρόνου, την επίλυση προβλημάτων και την οργάνωση… Και βέβαια, αφού τις επιδείξεις, θα πρέπει και να εφαρμόσεις τις αντίστοιχες μεθόδους και τεχνικές, ώστε να δώσεις κίνητρα και να εκπαιδεύσεις σωστά τους μαθητές σου!
O καλός δάσκαλος είναι επικοινωνιακός
Από την ώρα που μπαίνεις στην τάξη μέχρι τη στιγμή που τελειώνεις το μάθημα, τα πάντα είναι θέμα επικοινωνίας. Ο τρόπος που χαιρετάς το μαθητή μπαίνοντας στο χώρο, ο τόνος της φωνής σου, ο ρυθμός της ομιλίας σου, οι λεξιλογικές σου επιλογές ακόμα και η στάση του σώματός σου κατά τη διάρκεια του μαθήματος, όλα είναι επικοινωνία! Δημιούργησε λοιπόν μία φιλική, άνετη και «χαλαρή» ατμόσφαιρα μέσα στην οποία, τόσο εσύ όσο και ο μαθητής, θα μπορείτε να κάνετε παραγωγικό διάλογο. Έτσι, καταπολεμάς την όποια έμφυτη συστολή μπορεί να έχει ένα παιδί και το ενθαρρύνεις να συμμετέχει ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία!
Να είσαι συνεργατικός και ειλικρινής.
Η σχέση δασκάλου-μαθητή είναι μια σχέση συνεργασίας. Δώσε στο μαθητή να καταλάβει ότι είσαι εκεί για να δουλέψετε μαζί, για να συμπληρώσετε τα όποια κενά και να υποστηρίξετε την ατομική του μελέτη. Εξήγησε ότι δεν είσαι ο φωτεινός παντογνώστης, ότι και εσύ μπορεί να κάνεις λάθη και πως η μάθηση είναι μια διαδικασία που δεν τελειώνει ποτέ. Ο στόχος είναι να δημιουργήσεις ένα κλίμα εμπιστοσύνης. Όταν ο μαθητής γνωρίζει ότι δεν είσαι τέλειος, θα νιώθει πιο άνετα και δε θα φοβάται να κάνει λάθος!
Να είσαι προσαρμοστικός και υπομονετικός.
Δεν υπάρχει ο ένας και μοναδικός τρόπος διδασκαλίας που πάντα αποδίδει και πάντα εγγυάται καλές μαθητικές επιδόσεις! Το κάθε παιδί είναι ξεχωριστό, με το δικό του τρόπο σκέψης, με τις δικές του ανάγκες, το δικό του ρυθμό, τα δικά του δυνατά και αδύνατα σημεία! Να είσαι πρόθυμος να προσαρμόσεις τεχνικές και προσεγγίσεις για να ανταποκριθείς στο κάθε μαθησιακό στυλ. Αυτό που είναι προφανές ή εύκολο για εσένα μπορεί να φαίνεται βουνό στο μαθητή σου. Δούλεψε την ικανότητά σου να μη δείχνεις ενόχληση ή δυσφορία κάθε φορά που πρέπει να επαναλάβεις την ίδια πληροφορία! Οπλίσου με υπομονή και μην απογοητεύεσαι αν δεν έχεις άμεσα τα αποτελέσματα που περιμένεις. Ενίσχυσε την αυτοπεποίθηση του μαθητή σου και δείξτου ότι ενδιαφέρεσαι πραγματικά για την πρόοδό του και θα σου το ανταποδώσει όπως μπορεί.
Να είσαι καλός ακροατής και σύμβουλος.
Παρατηρώντας τις αντιδράσεις, τη λεκτική και μη λεκτική συμπεριφορά του μαθητή σου, προσπάθησε να κατανοήσεις πώς αισθάνεται και τι τον απασχολεί. Να είσαι πρόθυμος να μοιραστείς τις δικές σου μαθητικές εμπειρίες. Κάνε το μαθητή σου να αισθάνεται ότι δεν είναι μόνος, ότι αυτό που τον δυσκολεύει ή τον στενοχωρεί, το έχεις βιώσει και εσύ στη μαθητική σου πορεία, αλλά το ξεπέρασες και πέτυχες το στόχο σου. Η ανταλλαγή εμπειριών και διδαγμάτων συμβάλλουν σημαντικά στην οικοδόμηση αυτοπεποίθησης και φέρνουν πολύ θετικά μαθησιακά αποτελέσματα.
Ο ιδανικός δάσκαλος μαθαίνει στον μαθητή πώς να μάθει.
«Δώσε σε κάποιον ένα ψάρι και θα τον θρέψεις μία μέρα…Μάθε τον να ψαρεύει και θα τον τρέφεις σε όλη του τη ζωή». Ως δάσκαλος, ο απώτερος στόχος σου (και η επιτυχία) είναι να βοηθήσεις το μαθητή σου να γίνει ανεξάρτητος εκπαιδευόμενος. Κάνε τον να καταλάβει πως η μάθηση είναι μια δια βίου διαδικασία και όχι απλά η δραστηριότητα που κάνει ενώ κάθεται στην τάξη ή προετοιμάζεται για ένα διαγώνισμα. Ανάθεσέ του εργασίες που συνδέονται με την καθημερινότητά του, μάθε του πώς να ψάχνει υλικό για να βρίσκει απαντήσεις και πώς να συνδυάζει την πρότερη γνώση με την καινούργια. Μην ενδίδεις στο να λύνεις τις ασκήσεις του ώστε να είναι «γραμμένος» την επόμενη μέρα, αλλά μάθε του βήμα προς βήμα τι χρειάζεται για να μπορεί να τις επιλύει μόνος του. Κάνε του τις σωστές ερωτήσεις και κέντρισε το ενδιαφέρον του, ώστε να αρχίσει μόνος του να αναζητά απαντήσεις! Έτσι, τον ωθείς στην αυτόνομη μάθηση που είναι και η πιο ουσιαστική.
Δείξε τον απαραίτητο ενθουσιασμό, μετάφερε τις γνώσεις αλλά και τη θετική σου διάθεση και ενθάρρυνε τους μαθητές σου να αναγνωρίσουν τις δυνάμεις και τις αδυναμίες τους, να θέσουν στόχους και να κάνουν το καλύτερο που μπορούν για να τους επιτύχουν! Έτσι, θα είσαι κι εσύ ένας καλός δάσκαλος!
