Η Επίδραση της Διγλωσσίας στην Προσχολική Ηλικία
Οι ειδικοί συμφωνούν πως τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (έως 6 ετών) μπορούν να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη από την επαφή με μία δεύτερη γλώσσα. Όταν ο νεαρός εγκέφαλος μαθαίνει ξένες γλώσσες, τείνει να αναπτύσσει ενισχυμένη ικανότητα εκμάθησης γλωσσών καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Μάλιστα, τα μικρά παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν έμφυτη ικανότητα, ειδικά έως την ηλικία των 3 ετών, να αφομοιώνουν τους ‘κώδικες’ της γλώσσας και να τους αναπαράγουν αβίαστα. Tα παιδιά που έχουν πρόσβαση σε περισσότερες από μία γλώσσες πριν το 3ο έτος της ηλικίας τους τείνουν να μεταφέρουν στην πρώτη γλώσσα/μητρική γλώσσα τις έννοιες και τους όρους που έχουν μάθει μέσα από τη δεύτερη/ξένη γλώσσα και αντίστροφα. Ως εκ τούτου, η γλωσσική επεξεργασία βοηθά στην ενίσχυση και της μητρικής γλώσσας.
Ενίσχυση Γνωστικών, Ψυχικών και Συναισθηματικών Δεξιοτήτων στα Παιδιά
Μάλιστα, πληθώρα ερευνών έχουν καταλήξει ότι το πολύγλωσσο μυαλό βοηθά στην τόνωση των γνωστικών ικανοτήτων, βοηθώντας τα παιδιά να πετύχουν βελτιωμένες επιδόσεις σε γλωσσικά αλλά και μη-γλωσσικά μαθήματα όπως τα μαθηματικά και η μουσική. Προϋπόθεση για την ανάπτυξη της διγλωσσίας είναι το παιδί να έρχεται σε επαφή με τη δεύτερη γλώσσα σε τακτική βάση και μέσα από την καθημερινότητά του, ιδανικά μέσω του παιχνιδιού και δραστηριοτήτων που διεγείρουν το ενδιαφέρον και τη φαντασία των μικρών μας φίλων!
Το πιο σημαντικό ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι τόσο το πότε, όσο το πώς. Η εισαγωγή στην ξένη γλώσσα, όταν γίνεται μέσα από παιχνίδι, εικονογραφημένα παραμύθια, κιναισθητικές δραστηριότητες, χορό, τραγούδι, θέατρο, δραστηριότητες ανάληψης ρόλων και βιωματικής μάθησης, σίγουρα συντελεί τόσο στην γνωστική, όσο και στην ψυχική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Η επαφή με την ξένη γλώσσα ανοίγει τους ορίζοντες των παιδιών και τους φέρνει σε επαφή με την πολυγλωσσία και με διαφορετικούς πολιτισμούς. Τα οφέλη της διγλωσσίας – πολυγλωσσίας είναι πολύτιμα, καθώς έρευνες φανερώνουν ότι ενισχύει την νοητική ευελιξία, την ατομική και κοινωνική ανάπτυξη και αυξάνει τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών. Τα παιδιά που έχουν εξασκηθεί στο να κατανοούν τον κόσμο από πολλαπλές οπτικές έχουν αναπτύξει σε μεγαλύτερο βαθμό την ικανότητα ενσυναίσθησης, προσαρμοστικότητας και κατανόησης. Μάλιστα, πολλές έρευνες, καθώς και πρόσφατη δημοσίευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφέρουν ότι τα οφέλη από την εκμάθηση μίας ξένης γλώσσας στην προσχολική ηλικία περιλαμβάνουν και την αυξημένη ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, την ευχέρεια στην επικοινωνία, τη μεγαλύτερη δυνατότητα συγκέντρωσης, καθώς και την τόνωση της αυτοπεποίθησης, επιτρέποντας στα παιδιά να αλληλοεπιδρούν με επιτυχία με συνομηλίκους και ενήλικες.
Βλέπουμε λοιπόν, ότι η εκμάθηση μίας ξένης γλώσσας στην προσχολική ηλικία έχει σημαντικά, πολύπλευρα και μακροχρόνια οφέλη για το παιδί σας. Ας τα δούμε ένα-ένα:
- Καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο – πολλές μελέτες δείχνουν ότι η εκμάθηση ξένων γλωσσών ευνοεί την ικανότητα επεξεργασίας πληροφοριών και την αναλυτική σκέψη, ενώ επίσης ενισχύει την μνήμη και την ικανότητα συγκέντρωσης.
- Βελτίωση της ικανότητας ανάγνωσης και παραγωγής γραπτού και προφορικού λόγου.
- Τόνωση της αυτοπεποίθησης, της επικοινωνίας, καθώς και της προσαρμοστικότητας και της ικανότητας κατανόησης πολλαπλών τρόπων σκέψης / απόψεων.
- Βελτίωση της αντίληψης, της κριτικής σκέψης, καθώς και της ευπλασίας και της ικανότητας αφομοίωσης του εγκεφάλου (έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ‘Nature’ αναφέρει ότι τα δίγλωσσα παιδιά είχαν σημαντικά αυξημένο όγκο φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο. Η φαιά ουσία είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία πληροφοριών και ελέγχει τις λειτουργίες της μνήμης, την εκφορά λόγου, καθώς και την αισθητηριακή αντίληψη).
- Η εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας έως την ηλικία των 3 ετών βοηθά σημαντικά στην προφορά των παιδιών, καθώς τα μικρά παιδιά έχουν την ικανότητα να αναπαράγουν με ακρίβεια τα ηχοχρώματα στο περιβάλλον τους όπως ακριβώς οι ‘native speakers’, ικανότητα που χάνεται μετά την ηλικία των 3 με 4 ετών περίπου.
- Βελτίωση των προοπτικών επαγγελματικής αποκατάστασης.
- Διεύρυνση των οριζόντων, επαφή με άλλες κουλτούρες, εις βάθος γνώση άλλων πολιτισμών μέσω της ικανότητας επικοινωνίας στη γλώσσα της χώρας που επισκέπτονται.
- Βελτιωμένη γλωσσική αντίληψη και καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών και της μητρικής γλώσσας.
- Στα παιδιά από πολυπολιτισμικές οικογένειες, η εκμάθηση της γλώσσας αποτελεί τον συνδετικό κρίκο με συγγενείς τους σε άλλες χώρες.
- Πρώτης τάξεως ευκαιρία για διασκεδαστικό, ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά, με δραστηριότητες όπως τραγούδι, χορός, παιχνίδια ρόλων, αφήγηση παραμυθιών, ακόμα και μαγειρική ή γιόγκα στην ξένη γλώσσα! Οι επιλογές είναι ανεξάντλητες, όπως άλλωστε και η φαντασία των παιδιών! Δοκιμάστε το και σίγουρα θα ανταμειφθείτε!
Η καίρια παράμετρος, λοιπόν, είναι η εισαγωγή στην ξένη γλώσσα να γίνει αβίαστα, μέσα από το παιχνίδι και με τρόπο που να κεντρίζει το ενδιαφέρον των παιδιών, μέσω κατάλληλα καταρτισμένων εκπαιδευτικών με ειδίκευση και εμπειρία στη διδασκαλία της γλώσσας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Τα τραγούδια, τα παραμύθια με εικόνες, η παντομίμα, τα ποιηματάκια, οι κάρτες με εικόνες και λέξεις (μπορείτε μάλιστα να φτιάχνετε δικά σας μικρά χαρτάκια τύπου post-it, με λέξεις και εικόνες, και να τα κολλάτε στα αντίστοιχα αντικείμενα του σπιτιού, ώστε να συμμετέχετε στο παιχνίδι του μικρού σας!), οι χειροτεχνίες, η αφήγηση – εκδραμάτιση ιστοριών και τα ομαδικά παιχνίδια στην ξένη γλώσσα αποτελούν πολύ ευχάριστα ερεθίσματα για τους μικρούς μας φίλους. Άλλωστε, τα μικρά παιδιά έχουν την ικανότητα να αφομοιώνουν τη γλώσσα σαν σφουγγάρια, και όσο το δυνατόν περισσότερα ερεθίσματα τους παρέχουμε, τόσο το καλύτερο!
Εν κατακλείδι, όταν η επαφή με τη γλώσσα συνδεθεί με τη διασκέδαση και τη χαρά, η εκμάθηση συντελείται απολύτως φυσικά και το παιδί μαθαίνει δεξιότητες, τόσο γνωστικές όσο και κοινωνικές, που θα το ωφελήσουν για μια ολόκληρη ζωή!
Πού θα βρούμε τέτοιους καθηγητές;
Στο Πανελλήνιο Δίκτυο Καθηγητών βρίσκουμε πτυχιούχους καθηγητές για ιδιαίτερα μαθήματα ξένων γλωσσών, με αγάπη για το αντικείμενό τους και όρεξη για διδασκαλία, οι οποίοι διαθέτουν τη γνώση, αντιλαμβάνονται τις ιδιαίτερες ανάγκες των παιδιών και προσαρμόζουν το διδακτικό τους υλικό, ώστε να πετυχαίνουν το καλύτερο δυνατό μαθησιακό αποτέλεσμα!
