Η ορθογραφία, όπως προδίδει και το όνομά της, είναι η ορθή (σωστή) γραφή των λέξεων με βάση την ετυμολογία και τους γραμματικούς κανόνες κάθε γλώσσας. Η ελληνική γλώσσα ακολουθεί ένα πολύπλοκο σύστημα κανόνων γραφής που πολλές φορές δυσκολεύει τους μικρούς μαθητές από τα πρώτα χρόνια της σχολικής τους ζωής. Ωστόσο, με τις κατάλληλες διδακτικές τεχνικές και με επαρκή μελέτη και εξάσκηση, όλοι έχουμε τη δυνατότητα να βελτιώσουμε το επίπεδο της ορθογραφίας μας.
Ο Πανελλήνιος Διαγωνισμός Ορθογραφίας θα διεξαχθεί διαδικτυακά και αυτή τη χρονιά. Για την καλύτερη προετοιμασία των μαθητών του Δημοτικού, παραθέτουμε 10 βασικούς κανόνες για επανάληψη.
- Όλα τα ρήματα που τελειώνουν σε –ω, γράφονται με –ω και όσα τελειώνουν σε –ει, γράφονται με –ει.
Π.χ. γράφ-ω, διαβάζ-ω, ακού-ω / παίζ-ει, γελά-ει, αγαπά-ει
- Όλα τα ρήματα που τελειώνουν σε –αινω, γράφονται με αι.
Π.χ. ανεβ-αίνω, κουτσ-αίνω, βγ-αίνω, κοντ-αίνω
Εξαιρούνται τα εξής: μένω, δένω, πλένω
- Όλα τα ρήματα που τελειώνουν σε –ιζω, γράφονται με –ι.
Π.χ. ζωγραφ-ίζω, ποτ-ίζω, γαβγ-ίζω
Εξαιρούνται τα εξής: αθρ-οίζω, δαν-είζω, δακρ-ύζω, π-ήζω, συγχ-ύζω
- Όλα τα ρήματα που τελειώνουν σε –ώνω, γράφονται με –ω.
Π.χ. σηκ-ώνω, κουμπ-ώνω, ματ-ώνω
- Η προστακτική των ρημάτων που τονίζονται στην τελευταία συλλαβή είναι σε –ήστε, ενώ των ρημάτων που τελειώνουν σε –ίζω, είναι σε –ίστε.
Π.χ. απαντ-ώ – απαντ-ήστε, μιλ-ώ – μιλ-ήστε / αρχ-ίζω – αρχ-ίστε, καθαρ-ίζω – καθαρ-ίστε
- Το β πληθυντικό πρόσωπο (εσείς) των ρημάτων που τελειώνουν σε –είτε, γράφεται με -ε, ενώ το γ ενικό (αυτός-ή-ό), γράφεται με –αι.
Π.χ. (εσεις) θεωρ-είτε, (εσείς) ανησυχ-είτε / (αυτός-ή-ό) στερ-είται, (αυτός-ή-ό) προκαλ-είται
- Όλα τα ουδέτερα ουσιατικά που τελειώνουν σε –o, γράφονται με –ο και όσα τελειώνουν σε –ι, γράφονται με –ι.
Π.χ. το δέντρ-ο, το χωρι-ό, το βουν-ό / το μολύβ-ι, το ποτήρ-ι, το σκυλ-ί
Εξαιρούνται τα εξής: το δάκρ-υ, το στάχ-υ, το βράδ-υ, το δίχτ-υ, το δόρ-υ και το οξ-ύ
- Όλα τα θηλυκά ουσιαστικά που τελειώνουν σε –η, γράφονται με –η
Π.χ. η κόρ-η, η φίλ-η, η ζω-ή
- Τα αρσενικά επίθετα σε –ων, γράφονται με –ω, ενώ τα ουδέτερα με –ο.
Π.χ. ο ενδιαφέρ-ων άνθρωπος – το ενδιαφέρ-ον βιβλίο, ο υπάρχ-ων χρόνος – το υπάρχ-ον φως
- Οι ενεργητικές μετοχές τελειώνουν σε –ώντας, όταν το –ώ τονίζεται και σε –οντας, όταν δεν τονίζεται.
Π.χ. κοιτ-ώντας, χτυπ-ώντας, γελ-ώντας / ακούγ-οντας, φεύγ-οντας, τρώγ-οντας
